Spis treści
Intensyfikacja rozwoju przemysłu doprowadziła do tego, że wiele zawodów rzemieślniczych w ciągu ostatnich lat straciło na znaczeniu. Jedną z dziedzin wypartych przez produkcję masową jest m.in. kaletnictwo. I choć rzemieślników wytwarzających wyroby skórzane jest coraz mniej, a ich usługi nie cieszą się już tak dużą popularnością, jak dawniej, to coraz więcej pasjonatów, hobbystów i artystów rozpoczyna przygodę z kaletnictwem. Czym jest ta dziedzina, gdzie szukać wiedzy na jej temat i czy w ogóle warto?
Czym jest kaletnictwo?
Wg Słownika języka polskiego PWN kaletnik to „rzemieślnik zajmujący się wyrobem toreb, portfeli, pasków itp. ze skóry”. To bardzo ogólna definicja, dlatego w niniejszym artykule nieco ją rozszerzymy.
Za początki rozwoju kaletnictwa uznaje się XIV wiek, czyli epokę średniowiecza, a kunszt ten wywodził się z rzemiosła zwanego skórnictwem. Rzemieślnicy praktykujący sztukę kaletniczą specjalizowali się w galanterii skórzanej, m.in. w ręcznym wytwarzaniu pasków, portfeli, toreb, ale również waliz, aktówek, portmonetek, torebek oraz teczek. Do 1989 roku, aby wykonywać ten zawód konieczna była przynależność do cechu – nikt spoza organizacji nie mógł legalnie wykonywać tego zawodu. Zmieniło się to po wejściu w życie Ustawy o rzemiośle.
Rozwój przemysłu przyczynił się jednak do tego, że choć zakład kaletniczy mógł założyć każdy, to popyt na te usługi malał. Produkcja masowa miała do zaoferowania odbiorcom nierzadko niższe ceny, a także większą dostępność produktów. Obecnie zakłady kaletnicze najczęściej zajmują się wytwarzaniem dedykowanych, jednostkowych produktów na specjalne zamówienie, a także naprawą skórzanych wyrobów.
Istnieją jednak nisze nieskomercjalizowane, w których kaletnictwo w swej najbardziej tradycyjnej formie wciąż przeżywa rozkwit i ma rzeszę praktyków, a także kaletników hobbystów, artystów i pasjonatów. Są to obszary, w których kunszt, wiedza i precyzyjne, ręczne wykonanie zostają docenione, a wyroby, choć kosztowne i pracochłonne, znajdują spore grono odbiorców. A o jakich właściwie produktach mowa?
Projekty ze skóry – nie tylko galanteria
Powszechnie wyroby ze skóry kojarzą się raczej z produktami użytku codziennego jak torebki, paski czy portfele. Jednak projekty ze skóry realizowane przez wiele pracowni kaletniczych to nie tylko galanteria. Skóra daje olbrzymie możliwości, zatem nie trudno się dziwić, że jest wykorzystywana na wiele sposobów. Jednym z obszarów, w których kaletnictwo odgrywa istotną rolę, jest rekonstrukcja historyczna. Wyroby skórzane popularne w przeszłości jak sakwy, pochwy na broń białą, kołczany, karwasze, łubie na łuk czy pasy, zostają odwzorowywane i trafiają w ręce pasjonatów historii, jak również do osób aktywnie biorących udział w wydarzeniach rekonstrukcyjnych. Są również interesującym elementem dekoracyjnym we wnętrzach utrzymanych w dworkowym stylu, szczególnie w salach myśliwskich wypełnionych trofeami z polowań.
Kaletnicy przykładają ogromną uwagę do wykonania poszczególnych projektów, dlatego są one nie tylko piękne, ale również bardzo trwałe. Dzięki temu skórę wykorzystuje się m.in. do produkcji:
- pochew na noże,
- etui na scyzoryki,
- etui na zapalniczki,
- pokrowców na narzędzia wielofunkcyjne (inaczej multitoole),
- kabur na pistolety,
- osłon na ostrze toporków i siekier.
Wyszczególnione produkty są szczególnie doceniane przez amatorów sztuki przetrwania w środowisku naturalnym. Podczas praktykowania bushcraftu należy wykorzystywać dostępne zasoby przy jak najmniejszej ingerencji zautomatyzowanych czynności. To swego rodzaju powrót do korzeni, do pierwotnych zachowań poprzednich pokoleń, to poszukiwanie równowagi, a także możliwość zmierzenia się z otoczeniem i oferowanymi przez nie warunkami. Narzędziami niezbędnymi podczas buschcraftu są m.in. wspomniane noże, piły ręczne oraz siekiery. Przygotowane dla nich produkty ze skóry będą pełniły nie tylko funkcję ochronną, ale również staną się stylowym dodatkiem wpisującym się w charakter otoczenia.
Istnieje jeszcze jedna dziedzina, dla której właściwym uzupełnieniem są wyroby kaletnicze. Knifemaking, bo o nim mowa, to sztuka rzemieślnicza, w ramach której wykonuje się noże w całkowicie tradycyjny, ręczny sposób. Istotnym dopełnieniem całości jest pochwa wykonana ze skóry. Służy nie tylko do ochrony ostrza i rękojeści, ale umożliwia również wygodne umocowanie noża przy pasie.
Jak zacząć przygodę z kaletnictwem?
Aby praktykować kaletnictwo, nie ma konieczności ukończenia studiów wyższych, szkół zawodowych czy odbycia praktyk u mistrza kaletnictwa. Interesujesz się tym tematem i chcesz rozpocząć przygodę z kaletnictwem? Jeśli masz motywację i determinację do zgłębiania wiedzy, a także dużo cierpliwości i zapału, aby nieustannie doszkalać swoje umiejętności, to jest to zdecydowanie coś dla Ciebie! Kaletnictwo nie jest proste i nie jest również tanie. Musisz liczyć się z tym, że na początku wiele projektów nie będzie Cię satysfakcjonować. Ba! Być może na początku zmarnujesz nieco materiału. Jednak doświadczenie przyjdzie z czasem, podobnie jak umiejętność ekonomicznego zarządzania płatem skóry i chemią do skór. Aby rozpocząć przygodę z kaletnictwem, warto w pierwszej kolejności wykorzystać dostępne w sieci zasoby, poznać bliżej cechy charakterystyczne tego rzemiosła, dowiedzieć się na temat rodzaju skór, ich grubości, poznać niezbędne narzędzia i techniki. Warto też dołączyć do grup tematycznych, by poznać bliżej bolączki, z jakimi stykają się na co dzień osoby wytwarzające produkty ze skóry.
Podręczniki kaletnicze – czy warto się z nich uczyć?
Jeśli już podjąłeś kluczową decyzję o rozpoczęciu nauki kaletnictwa, zapewne zastanawiasz się, skąd czerpać wiedzę na ten temat? Na pewno jedną z możliwości jest nauka z podręczników kaletniczych. Taka forma edukacji znana powszechnie ze szkół może jednak okazać się nieefektywna. W końcu Internet nauczył nas zmiany w nawykach, również tych dotyczących edukacji. Oczywiście nie wszystkie informacje znajdujące się w Internecie mogą być rzetelne, jednak podobnie jak w każdej innej dziedzinie, warto kierować się komentarzami oraz pozytywnymi opiniami innych użytkowników. Wartościowym kanałem, z którego zaczerpniesz niezbędną wiedzę, jest m.in. Youtube. Ponadto, w Internecie jest wiele profesjonalnych kursów online dostępnych od ręki, które można odbyć w dogodnej dla siebie porze w zaciszu swojego domu. Dodatkowo daje to możliwość bezpośredniego wdrażania teorii w praktyce. Dzięki temu nie musisz się martwić o to, że Łódź, Warszawa, Wrocław, Bydgoszcz, Kraków, Gdańsk, Katowice, Szczecin, Poznań czy inne większe miasta to nie miejsca Twojego zamieszkania. Podobnie sytuacja wygląda z produktami kaletniczymi. Wysokiej jakości skóry, narzędzia, farby i inne produkty kaletnicze możesz dostać w naszym sklepie internetowym, a wszystko to z dostawą pod same drzwi.
Kaletnictwo, a rymarstwo – jakie są różnice?
Inną dziedziną, która również opiera się na wytwarzaniu produktów ze skór, jest rymarstwo. Zasadniczą różnicą pomiędzy tą techniką a kaletnictwem jest rodzaj wytwarzanych produktów. Rzemieślnicy praktykujący rymarstwo wytwarzają akcesoria jeździeckie, siodła, uprzęże konne oraz skórzane pasy, dlatego osób praktykujących tę sztukę jest znacznie mniej. Wyszczególnione produkty ze względu na swoją funkcję wymagają wykorzystania twardych skór, przy czym w kaletnictwie wykorzystuje się skóry miękkie.
Trwałość projektów skórzanych
Dlaczego warto sięgać po skórę naturalną i wyroby z niej wykonane? Ponieważ zapewnia to trwałość projektów skórzanych. Galanteria wykonana z garbowanej skóry naturalnej to inwestycja na lata – produkty zabezpieczone w odpowiedni sposób zachowają nadany im kształt i wygląd. Ponadto, skóra naturalna jest odpowiednia dla osób borykających się z alergiami – nie uczula i nie wzmaga dyskomfortu. Skóra naturalna jest również materiałem, który zapewnia właściwą cyrkulację powietrza i wilgoci. Ten aspekt jest szczególnie istotny w przypadku skórzanej odzieży.
Sklepy z akcesoriami kaletniczymi
Gdzie najlepiej zakupić artykuły kaletnicze i do obróbki skór? Idealnym miejscem są sklepy internetowe. Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu, w którym posiadamy szeroką gamę chemii do skór, farb do skór i krawędzi, preparaty do antykowania, kleje, chemię wykończeniową do skór, a także narzędzia i same skóry w formie płatów i pasów w różnych grubościach. Wysokiej jakości produkty od renomowanych dostawców zapewniają trwałość projektów skórzanych, a także ułatwiają proces produkcyjny zaprojektowanego przedmiotu.
